7. Wysłannicy Kościoła - Juda i Sylas

Pierwsza ewangelizacja miała zarówno swoich głosicieli, jak i charyzmatycznych nauczycieli. Trudno określić ich liczbę i stopień zaangażowania w misję Kościoła. Dzieje Apostolskie i Listy św. Pawła wskazują na dwa ośrodki - bazy misyjne tego okresu: Jerozolimę (misja do Żydów) i Antiochię Syryjską (misja do pogan). Prześladowanie wzbudzone po męczeńskiej śmierci Szczepana stało się okazją do pierwszego rozprzestrzenienia się chrześcijaństwa poza Judeę. Pierwsi wyznawcy Chrystusa - zwłaszcza Filip (jeden z siedmiu, por. Dz 6,5) - ewangelizowali w mieście Samarii (Sebaste lub Sychar); potem wiele innych miejscowości Samarii przyjęło słowo Boże (Dz 8, 5). Gorliwy Filip udał się następnie do Gazy (w drodze ochrzcił urzędnika królowej Kandaki; por. Dz 8,23-39), później znalazł się w Azocie (starożytne Aszdod), skąd wyruszył do Cezarei Nadmorskiej, głosząc Ewangelię w miastach wybrzeża. Podobną misję wśród Żydów w diasporze prowadził nawrócony Paweł (Dz 9,19b-25. 27), a Piotr umacniał już powstałe wspólnoty judeochrześcijańskie w Lidzie, Saronie i Jafic (Dz 9, 3243). Dzieje Apostolskie dodają: „Ci, którzy byli prześladowani w związku z sprawą Szczepana, rozproszyli się i dotarli do Fenicji, na Cypr i do Antiochii. Głosili naukę tylko Żydom” (Dz 11, 19). Pierwszym, który rozpoczął misję wśród pogan był Szymon Piotr (nawrócenie Korneliusza; Dz 10, 1 - 11, 18). Właściwa misja do pogan wyruszy jednak z Antiochii nad Orontesem. Stamtąd posłani zostali pierwsi misjonarze delegowani oficjalnie przez apostołów i starszych (prezbiterów) Kościoła jerozolimskiego. Byli wśród nich: Barnaba i Paweł oraz Juda i Sylas. Ich misję potwierdzają: obrzęd nałożenia rąk, modlitwa i post (Dz 13, 3) oraz listy polecające Kościoła (Dz 15,23).

CZYTAJ!

Dz 15, 22-35; Łk 24, 36-49

Gdy [uczniowie] o tym [co się wydarzyło] rozmawiali, On sam stanął pośród nich i powiedział: „Pokój wam!”. Zatrwożeni i przestraszeni sądzili, że widzą ducha. Lecz On im powiedział: „Czemu jesteście zmieszani i czemu wątpliwości budzą się w waszych sercach? Spójrzcie na moje ręce i nogi! To ja jestem! Dotknijcie Mnie i przekonajcie się. Duch bowiem nie ma ciała ani kości, a widzicie, że Ja mam ”. Gdy to powiedział, pokazał im ręce i nogi. Lecz gdy oni z radości jeszcze nie wierzyli i byli pełni zdumienia, zapytał ich: „Macie tu coś do jedzenia?". Oni podali Mu kawałek pieczonej ryby. A On wziął i przy nich zjadł Potem rzekł: „Oto moje słowa, które powiedziałem do was, gdy byłem jeszcze z wami: «Musi wypełnić się wszystko, co jest napisane o Mnie w Prawie Mojżesza, u Proroków i w Psalmach»”. Wtedy rozjaśnił im umysł, aby rozumieli Pisma. I powiedział „Tak jest napisane: Chrystus będzie cierpiał i trzeciego dnia zmartwychwstanie. W Jego imię będzie głoszone nawróce¬nie na odpuszczenie grzechów wszystkim narodom, rozpoczynając od Jeruzalem. Wy jesteście świadkami tego. Oto Ja zsyłam na was obietnicę mojego Ojca. Pozostańcie w mieście, dopóki nie zostaniecie napełnieni mocą z wysoka”.

ROZWAŻ!

Dekrety tzw. soboru jerozolimskiego rozstrzygnęły ostatecznie spór o misję wśród pogan. Jakub - jeden z filarów Kościoła - zabrał głos podczas zebrania: „Uważam, że nie należy czynić trudności poganom zwracającym się do Boga, ale trzeba im napisać, aby się powstrzymali od spożywania pokarmów złożonych na ofiarę bożkom, od nierządu, od jedzenia mięsa z uduszonych zwierząt i od krwi” (Dz 15,19n). W tzw. klauzulach Jakubowach (por. Dz 14,10-20; 15, 28-29) umieszczono nakazy, które według Prawa zawsze odnosiły się do cudzoziemców żyjących wśród Izraelitów (Kpł 17 - 18). Przyjęcie tych przepisów miało umożliwić chrześcijanom wspólne spożywanie uczt paschalnych (eucharystycznych) - łamanie chleba (por. Łk 22, 19; 24, 30. 35; Dz 2,42. 46; 20, 7.11; 27, 35; 1 Kor 10,16; 11,24) oraz udział we wczesnochrześcijańskiej liturgii słowa Bożego (por. Dz 15,21).

Do ośrodka misyjnego w Antiochii wysłano również dwóch „mężczyzn cieszących się szacunkiem wśród braci: Judę, zwanego Barsabą, i Sylasa” (Dz 15,22). Kim byli ci wybrani z licznego gro¬na apostołów i starszych Kościoła w Jerozolimie?

Imię Juda (hebr. Jehuda - ‘niech będzie uwielbiony [Bóg]’; ‘godny czci’) było bardzo popularne wśród Żydów. Przydomek „Barsaba” pochodził z języka aramejskiego i oznaczał ‘syn wywyższony’ (Bar sabas) lub ‘syn szabatu’ (Bar szabba’). Był to jeden z wyróżniających się braci gminy w Jerozolimie, nazywany też prorokiem (Dz 15, 32). Dzieje Apostolskie potwierdzają aktywną działalność nauczycielską Judy i jego towarzysza Sylasa, którzy „często pocieszali i umacniali braci” (Dz 15, 32). Głównym jednak ich zadaniem było doręczenie do Antiochii tzw. dekretów apostolskich (por. Dz 15, 22. 27). Po wypełnieniu tej misji Juda wraz z Sylasem wrócili do Jerozolimy, by przekazać „życzenie pokoju dla tych, którzy ich wysłali” (Dz 15, 33). Misja Judy miała więc ograniczony zasięg i skiero¬wana była do Żydów mieszkających w diasporze.

Święty Łukasz w Ewangelii dosyć dokładnie opisuje spotkanie Jezusa z uczniami w dniu Wniebowstąpienia (Łk 24, 3649). Zmartwychwstały ukazuje się uczniom, aby ich umocnić w wierze. Wielu z nich bowiem po Jego śmierci przeżywało głęboki smutek i zagubienie (Łk 24, 13-35); On uświadamia im, że są spadkobiercami tajemnic (obietnic) Bożych i świadkami ich spełnienia. Istotne w tej scenie jest przesłanie Jezusa: „Oto moje słowa, które powiedziałem do was, gdy byłem jeszcze z wami: «Musi wypełnić się wszystko, co jest napisane o Mnie w Prawie Mojżesza, u Proroków i w Psalmach». Wtedy - dodaje Łukasz - rozjaśnił im umysł, aby rozumieli Pisma” (Łk 24,44n). Dar rozumienia Pism dany został apostołom i ich następcom. Wśród nich byli również pierwsi misjonarze i ewangelizatorzy. To o nich mówi ewangelista: „W Jego imię zostanie ogłoszone nawrócenie na odpuszczenie grzechów wszystkim narodom, rozpoczynając od Jeruzalem. Wy jesteście świadkami tych rzeczy...” (Łk 24, 47n). Wezwanie do dawania świadectwa skierowane jest do wszystkich wyznawców Chrystusa (por. Hbr 12, 1-2). Ojcowie soborowi przypomnieli, że nie tylko duchowni, ale i świeccy wypełniają swoją misję prorocką przez ewangelizację, „to znaczy głoszenie Chrystusa [...] zarówno świadectwem życia, jak i słowem”. W przypadku świeckich nabiera ono „swoistego charakteru i szczególnej skuteczności przez to, że dokonuje się w zwykłych warunkach właściwych światu” (KK 35).

Paweł VI w adhortacji O ewangelizacji w świecie współczesnym pisał: „Do dawania świadectwa powołani są wszyscy chrześcijanie, którzy z tej racji mogą być prawdziwymi głosicielami Ewangelii” (EN 21).

I tym razem warto się zastanowić i zapytać:

* Katechizm przypomina sytuację Kościoła czasów apostolskich: „[Apostołowie] jako świadkowie Zmartwychwstałego będą fundamentami Jego Kościoła. Wiara pierwszej wspólnoty wierzących opiera się na świadectwie konkretnych ludzi, znanych chrześcijanom i w większości żyjących jeszcze pośród nich. Tymi «świadkami zmartwychwstałego Chrystusa» (Dz 1, 22) są przede wszystkim Piotr i Dwunastu, ale nie tylko oni: Paweł mówi bardzo jasno, że Jezus ukazał się pięciuset osobom równocześnie, a ponadto Jakubowi i wszystkim apostołom” (1 Kor 15, 4-8; por. KKK 642). Kogo dziś w Kościele nazwiemy świadkiem? Na czym powinno się opierać świadectwo współczesnych chrześcijan?

* Świadkami, którzy poprzedzili nas w drodze do królestwa (Hbr 12, 1), są ci, których Kościół nazywa świętymi. Jaką rolę odgrywają oni w naszym życiu? Czy znamy życiorysy naszych patronów? Czy prosimy ich o wstawiennictwo w różnych sytuacjach naszego życia?

* Ewangelie są sercem Pisma Świętego, są one również „głównym świadectwem życia i nauki Słowa Wcielonego, naszego Zbawiciela” (KO 18). Bóg chce, abyśmy Go poznawali. Dlatego właśnie posyła nam Ducha Świętego, abyśmy rozumieli Pisma (Łk 24,45); On „pouczy was o wszystkim oraz przypomni wszystko, co wam powiedziałem” - wyznał Jezus (J 14, 26). Czy uznajemy wiarygodność Pisma Świętego? Czy wiemy o tym, że żadna inna księga ze starożytnego świata nie może nawet zbliżyć się do wiarygodności Nowego Testamentu (ok. 25 tys. kopii manuskryptów spoczywa w bibliotekach i uniwersytetach; najwcześniejszy z nich - przechowywany w Manchesterze w bibliotece Johna Rolanda fragment Ewangelii według św. Jana - datuje się na okres 50 lat od daty, kiedy Jan napisał oryginał)? Czy wiemy ponadto, że Biblia jako jedyna przetłumaczona została na ponad 2200 języków?

* Jakimi świadkami Chrystusa jesteśmy we współczesnym świecie, w naszych parafiach, wspólnotach lokalnych i miejscach pracy lub nauki? 

MÓDL SIĘ!

Dziękujemy Ci, Ojcze, że nas zebrałeś w imię Twego Syna [...]. Jesteśmy przed Tobą, by głosić Twoje słowo i by słuchać Twego słowa. Ożyw w naszym sercu dar, którego nam udzieliłeś przez włożenie rąk, rozbudź w nas łaskę chrztu i bierzmowania, wzbudź w nas pełnię darów, które doprowadziły nas aż tutaj, byśmy dziękując Ci w radości, mogli teraz poznać Twoją wolę. Prosimy Cię o to przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.

Kard. C. M. Martini

ŻYJ SŁOWEM!

Papież przełomu tysiącleci - sługa Boży Jan Paweł II przemierzył trasy wszystkich misjonarzy na przestrzeni dziejów chrześcijaństwa. Dorównał wielkim apostołom, którzy otrzymali nakaz, by być świadkami „aż po krańce ziemi” (Dz 1, 8). Każda jego pielgrzymka i każde spotkanie tworzyły historię. To również on, klikając podłączoną do laptopa myszką, aktywizował podróż w wirtualny świat komunikacji multimedialnej - największy kontynent dla wirtualnych pielgrzymów. Jakie przestrzenie stoją otworem przed współczesnymi misjonarzami? Jakie szlaki wyznacza dziś mszalne wyzwanie: „Idźcie, jesteście posłani!”?

Źródło: Ks. Jan Kochel, W drodze z Apostołem Narodów. Medytacje w rytmie "lectio divina", Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2010.